Onderwijs wordt steeds meer gereduceerd tot een instrumentele aangelegenheid: een technische, meetbare onderneming die gericht is op leerresultaten, met behulp van de meest doeltreffende (didactische) instrumenten. Kennismaken met de wereld wordt begrepen in termen van het verwerven van competenties, en de positie van de leraar in termen van uitvoerder van plannen en richtlijnen. Dit verschijnsel is ernstig bekritiseerd in termen van een ‘learningfication of education’ (Biesta, 2007).  
 
In het themanummer ‘Naar een pedagogie van de zintuigen’ van Cultuur+Educatie willen we ons richten op educatieve experimenten van ‘unlearning’. Met de term ‘ontleren’ willen we een andere betekenis van educatie onder de aandacht brengen die niet zozeer het leren centraal stelt, maar het gevoelig maken en worden voor de wereld en wat er zich vandaag afspeelt. Het uitgangspunt is dat we vandaag voor uitdagingen staan waarvoor onze moderne opvattingen over educatie tekortschieten, en het erom gaat alternatieve praktijken uit te proberen die ons in een ‘aandachtige bereidheid’ stellen (cf. Biesta, 2017).  

De vraag die we hierbij stellen is in welke mate verschillende modaliteiten van de kunst – het visuele, het tactiele, het hoorbare – manieren kunnen zijn om zich op een fundamenteel andere manier tot de wereld te verhouden dan in termen van leren en verwerven van kennis.  

Voor dit themanummer zoeken we bijdragen die inzichtelijk maken hoe concrete artistieke praktijken een gevoeligheid voor (iets uit) de wereld opwekken, en op die manier een betekenis geven aan educatie voorbij het leren. We verwelkomen theoretische analyses, maar focussen expliciet op een analyse van praktijken om op die manier een praktijk van ‘unlearning’ als alternatief voor ‘learning’ te laten zien.  

Voorstellen voor bijdragen dienen uiterlijk 31 mei 2023 te worden gemaild naar gastredacteur Nancy Vansieleghem: Nancy.vansieleghem@kuleuven.be. Het voorstel omvat 200 tot 400 woorden en vermeldt de (voorlopige) titel, auteurs en samenvatting/outline.  Nancy Vansieleghem bekijkt alle voorstellen en bepaalt welke interessant zijn om uit te werken tot een artikel van 6.000 tot 7.000 woorden voor in het themanummer. Deadline voor dit artikel is 1 november 2023. Alle artikelen die door de pre-check komen, worden aan een peer-review onderworpen die beslissend is of de bijdrage in het themanummer wordt opgenomen.