Kennisdossier ‘Cultuur en dementie’

In dit kennisdossier lees je hoe kunst en cultuur van grote waarde kunnen zijn bij de preventie van dementie en tijdens het ziekteproces.
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel

De effecten van kunst en cultuur

Zowel het actief als passief deelnemen aan kunst en cultuuractiviteiten heeft positieve effecten op mensen met dementie. De werkzame elementen van kunst- en cultuuractiviteiten zijn:

1. Bevorderen van contact

Naarmate dementie vordert, neemt het vermogen om zelfstandig sociaal contact te maken af. Daardoor kunnen mensen in een sociaal isolement komen. Cultuuractiviteiten kunnen helpen om (opnieuw) contact te maken.

2. Ervaren van plezier en genot

Uit onderzoek is gebleken dat alleen al het kijken naar kunst ervoor kan zorgen dat mensen plezier of genot ervaren. Door het kijken naar kunst wordt het deel van de hersenen geactiveerd dat gerelateerd is aan de genotservaring.

3. Bijdragen aan kwaliteit van leven

Onderzoek geeft aan dat culturele activiteiten voor mensen met dementie een positieve uitwerking hebben op de kwaliteit van leven. Het zelfvertrouwen groeit, men kan emoties beter uiten en ze ervaren welbevinden en minder agitatie en eenzaamheid.

4. Beleving in het moment, het ‘hier-en-nu’

Deelname aan kunst- en cultuuractiviteiten zorgt ervoor dat mensen opgaan in het hier en nu. Ze worden aangesproken op wat ze op dat moment kunnen en willen. Verleden en toekomst zijn niet relevant.

5. Muziek roept herinneringen op

Daarnaast kan muziek ervoor zorgen dat mensen rustig(er) worden en het kan mensen activeren als ze passief zijn, of vrolijk maken als ze verdrietig zijn.

  • Effecten

    Vond je dit artikel interessant?

    Gemiddelde 4.5 / 5. totaal 11

    Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

    Reacties (3)
    Jan van Dongen 21-02-2022

    Ons project RAAK! richt zich op deze doelgroep. Goede verspreiding van informatie over het effect en hoe je zo'n project opzet is heel belangrijk. We hebben er een beperkt budget voor. Zijn er misschien onderdelen waar jullie graag materiaal over zouden willen hebben? In ieder geval zouden wij het graag delen met LKCA en anderen

    reageer
    Ingrid Smit 23-02-2022

    Dank voor je reactie. Ik neem contact met je op

    reageer
    Evelien MAsselink, Erfgoedhuis ZH 02-11-2021

    ben je bekend met de handleiding voor cultuurprofessionals die mensen met dementie en hun begeleiders over de vloer krijgen? Zie deze site:
    https://museumconsulenten.nl/publiek-en-presentatie/toegankelijkheid/
    en dan doorscrollen naar:

    Spullen die harten vullen
    Toolbox voor betekenisvolle activiteiten rondom culturele collecties voor mensen met dementie. Deze handleiding is geschreven voor culturele instellingen die programmering willen aanbieden voor mensen die leven met dementie. De handleiding onderstreept het belang van speciale aandacht voor deze doelgroep en biedt algemene richtlijnen met een aantal werkvormen, waarmee programmering kan worden vormgegeven. De handleiding bestaat uit twee delen. Deel I bevat praktische tips over de omgang met mensen met dementie bij een bezoek. Deel II gaat in op het belang van betekenisvolle activiteiten voor mensen die leven met dementie.

    Toolbox voor betekenisvolle activiteiten rondom culturele collecties voor mensen met dementie. Deze handleiding is geschreven voor culturele instellingen die programmering willen aanbieden voor mensen die leven met dementie. De handleiding onderstreept het belang van speciale aandacht voor deze doelgroep en biedt algemene richtlijnen met een aantal werkvormen, waarmee programmering kan worden vormgegeven. De handleiding bestaat uit twee delen. Deel I bevat praktische tips over de omgang met mensen met dementie bij een bezoek. Deel II gaat in op het belang van betekenisvolle activiteiten voor mensen die leven met dementie.

    Algemene Handleiding dementieprogrammering

    Erfgoedhuis Zuid-Holland, 2018

    reageer
    Ingrid Smit 03-11-2021

    Dag Evelien,
    dank voor je tip en doorverwijzing naar jullie handleiding. Ik ga hem lezen, en kijken waar ik hem kan opnemen in het dossier.

    reageer
    gijs@gijswanders.nl 27-09-2021

    Bezoek onze expositie Gezichten van Dementie, met geschilderde portretten van mensen met dementie (2.40 meter hoog) en korte gefilmde portretten van hun dierbare mantelzorgers. Tijdens tentoonstellingen in musea, kerken en andere publieke gebouwen zijn er geregeld rondleidingen voor mensen met dementie en themabijeenkomsten waarbij ze vertellen hoe ze omgaan met de ingrijpende veranderingen in hun leven, inspirerend voor lotgenoten. Gezichten van Dementie is een project van kunstschilder Herman van Hoogdalem en filmmaker Gijs Wanders. Voor meer info: www.hermanvanhoogdalem.nl
    www.gijswanders.nl

    reageer
    Ingrid Smit 05-10-2021

    Dag Gijs,

    dank voor je reactie en je tip voor jullie expositie. Mooie aanvulling op dit dossier en fijn te lezen dat de expositie nog steeds te zien is op verschillende plekken.

    reageer
    Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
    Marie-José Kommers
    Marie-José Kommers
    Functie: Specialist Cultuurparticipatie
    Expertise: onderzoek,zorg en welzijn
    marie-josekommers@lkca.nl
    030 711 51 80
    Bekijk alle experts
    Bijgewerkt op:
    Gepubliceerd:
    Deel dit artikel