Lees verder onder het filmpje

Hij is geboren in Iran, getogen in Duitsland en heeft gestudeerd in Leeuwarden. En hij vroeg zich af hoe het komt dat mensen in hun nieuwe land nog steeds dezelfde dingen moeten meemaken als hij. Het was voor Hooman Nassimi de reden om enige jaren geleden New Faces op te richten, een onderneming die culturele organisaties en sociale ondernemingen stimuleert en ondersteunt om met nieuwkomers te werken en deze mensen zo aan de broodnodige werkervaring en contacten te helpen.

Vol bevlogenheid én in een razend tempo vertelt Nassimi hoe je als culturele organisatie nieuwkomers kunt helpen bij een soepelere inburgering. Zijn belangrijkste boodschap: je kunt echt veel impact hebben. ‘Mensen voelen zich gezien, ze bouwen een netwerk en contacten op en voelen zich meer Nederlander.’ Zelf win je er ook bij, want diversiteit leidt tot innovatie. ‘Voor innovatie heb je mensen nodig met andere achtergronden en perspectieven. Daar krijg je nieuwe inzichten van.’

‘Kijk naar wat mensen kunnen en niet naar wat ze (moeten) missen.’ Nassimi vertelt het verhaal over twee nieuwkomers die weken wachtend bij de grens van Griekenland experts waren geworden in het snel op- en afbouwen van tenten. Ideale vrijwilligers voor festivals dus. En nee, dat was voor deze jongens niet pijnlijk: ‘Ze bespraken hun ervaringen in Griekenland op een lichte manier met veel lol.’  

Nassimi herkent de neiging om te beschroomd te zijn. Toen hij in 2018 voor Oerol 50 nieuwkomers op de boot naar Terschelling liet gaan, was hij ook even bang dat dit mogelijk nare herinneringen zou losmaken. ‘Maar ze gingen gewoon net als iedereen lekker foto’s maken.’ Het is niet verkeerd om over zulke zaken na te denken, maar laat het je niet weerhouden met mensen samen te werken. ‘Vluchtelingen hebben veel meegemaakt en daardoor denken we dat ze heel kwetsbaar zijn. Maar ik heb ze juist leren kennen als sterke mensen met veel veerkracht.’

New Faces helpt tot nu toe vooral festivals aan vrijwilligers. De ontwikkelde toolkit van New Faces is ook vooral daarop gericht. Maar nieuwkomers kunnen uiteraard ook meedraaien als stagiair, werknemer, bestuurslid of lid van een klankbordgroep. Houd daarbij wel rekening met de regels in Nederland. Asielzoekers hebben bijvoorbeeld een tewerkstellingsvergunning van het UWV nodig. Dat formulier moet je voor hen invullen en is uitsluitend nodig als ze vrijwilligerswerk willen doen bij een organisatie.

Ook als je nog geen antwoord binnen hebt, kun je mensen gewoon laten beginnen. Statushouders, mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning en die binnen drie jaar de inburgeringscursus moeten halen, hebben dezelfde rechten en plichten als Nederlanders. Ten slotte zijn er de uitgeprocedeerde mensen, die moeten terug naar het land van herkomst en mogen dus niks. Hen kun je hooguit als publiek betrekken.

Een eenvoudige en snelle manier om in contact te komen met nieuwkomers is via inburgeringsscholen. Ga er persoonlijk langs met een bevlogen verhaal in de klassen, adviseert Nassimi, dan bereik je de nieuwkomers die zelf willen. ‘Je moet mensen niet pushen. Mensen die zich niet inschrijven, zijn er nog niet klaar voor.’

Dat persoonlijk contact werkt ook het beste om in je eigen organisatie draagvlak te krijgen en eventuele koudwatervrees weg te nemen. Of zoals Nassimi zegt: ‘Maak het onbekende bekend door menselijke contacten. Denk niet in nieuwkomers maar in namen.’ Regel praktische zaken en bedenk dat nieuwkomers nauwelijks geld hebben: zorg dat reiskosten en lunchkosten geen drempel voor hen zijn om mee te draaien op een festival of cultureel project. Verder hebben ze niet meer of minder begeleiding en aandacht nodig dan andere nieuwe mensen in je organisatie.

Nassimi’s verhaal werkt stimulerend. In kleine groepjes bedenken deelnemers aan dit atelier ideeën om zelf met nieuwkomers samen te werken. Sommigen zien ook wel hobbels: bij een festival zijn veel handen welkom, maar wat nu als je heel gericht talent zoekt, zoals acteurs of rondleiders met een specifieke achtergrond? Dat vraagt inderdaad om meer en gerichter rondvragen.

Het hoeft niet altijd om werk te gaan, als culturele organisatie kun je nieuwkomers ook een leuk uitje of meeloopdag bieden. Zoals een deelnemer een nieuwkomer hoorde zeggen: ‘ik wil gewoon mensen leren kennen en Nederlands leren praten.’ Voor Ricky Fox (Catharijneconvent) was het een enorme eyeopener toen iemand tegen haar zei: vluchtelingen willen ook gewoon het Zwanenmeer zien of lekker lachen met een cabaretier.

Het hoeft niet per se over hun problemen te gaan.’ Steek in je eigen organisatie het vuurtje aan om samen te gaan werken met nieuwkomers, was de conclusie en het voornemen van deelnemers. Ga samen eten om elkaar te leren kennen en ontdek hoe je elkaar kunt versterken. ‘Begin gewoon met een kennismaking ook al weet je nog niet waar je naartoe gaat’, zegt ook Nassimi. ‘Dat is heel on-Nederlands, maar het werkt wel.’