Kennisdossier ‘Cultuur en jongeren’
Op deze pagina:
Het welbevinden van jongeren
Met het overgrote deel van de jongeren gaat het goed. Uit de Jeugdmonitor 2021 blijkt dat 84% van de jongeren zich gelukkig voelt. Dit percentage is wel gedaald t.o.v. tien jaar eerder, toen rond de 90% van de jeugd zich gelukkig voelde. Dit is zorgelijk aangezien er steeds meer signalen komen dat de mentale gezondheid van veel jongeren onder druk staat. De coronapandemie is ook zeker van invloed geweest op het welbevinden van jongeren.
Zo’n 15% van de jongeren komt ooit in een kwetsbare positie. Kunst en cultuur kunnen helpen hun draagkracht te vergroten. Wat kenmerkt een kwetsbare positie? Je moet hierbij denken aan de volgende risicofactoren:
Werkzame elementen cultuur
LKCA heeft literatuuronderzoek gedaan en een aantal praktijken onderzocht. Hieruit blijkt dat kunst en cultuur bijdragen aan:
Dit zijn de werkzame elementen van culturele activiteiten:
Daarnaast zijn de sociaal-culturele professionals die met jongeren werken mensen die werken vanuit een sterke persoonlijke drive en met grote flexibiliteit. Ze durven bestaande kaders los te laten.
Draagkracht van jongeren
Door kunst en cultuur in te zetten, komen de draaglast en draagkracht van jongeren meer in balans. De problemen in het leven van de jongere zijn niet opeens opgelost, maar de jongere voelt wel meer dat hij/zij het leven weer in eigen hand kan nemen. Er ontstaat weer perspectief.
Kortom: talentgericht jongerenwerk versterkt de beschermende factoren in het leven van een jongere.
Tips: succes- en faalfactoren
Daarnaast is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van jongeren. Hoe beleven zij kunst? De huidige generatie heeft een sterke Do It Yourself (DIY)-mentaliteit. Zij vinden hun eigen muziekles op internet, maken filmpjes, leren breakdance moves van elkaar, maken hun eigen kleding voor een LARP-event, schrijven een gedicht en dragen dat ritmisch voor (spoken word), spelen in een band. Hiphop – met muziek, rap, graffiti, dj-ing, dans – is het meest populair.
Veel jongeren leren via tutorials op internet, maar ook social media nemen een groot deel van hun vrije tijd in beslag: 95% van de jongeren zit dagelijks op internet, 94% van de jongeren gebruikt social media (Jeugdmonitor 2019). Uit de monitor amateurkunst 2021 blijkt dat van de 13- tot 24-jarigen 46% aan een vorm van kunstbeoefening doet; jongeren onder de 18 meer dan jongeren boven de 18.
De soorten kunstactiviteiten waar jongeren zich mee bezig houden zijn: beeldend werk (23%), een muziekinstrument bespelen (21%), kunstzinnige fotografie of film (19%), zingen (13%), creatief schrijven (13%), dansen (11%) of theater (5%). Binnen deze categorieën zijn de hiphopdisciplines (rap en spoken word, breakdance, graffiti o.a.) enorm populair. Jongeren organiseren zich vaker informeel en in tijdelijke projecten, zij verbinden zich minder snel aan een vereniging.
Randvoorwaarden

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)