Vernieuwend muziekonderwijs samen met makers

Interview met Hanna Tollenaar, coördinator muziek bij SKVR in Rotterdam
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
Kun je een goed inhoudelijk muziekonderwijs combineren met techniek en wetenschap? Dat is een van de uitdagingen van Hanna Tollenaar. Ze vertelt hoe ze dit onderzoekt en aanpakt samen met makers zoals docent, muzikant en ideeëngenerator Suzanne Ypma.

‘De blauwe kaart staat voor een trommel. Een van de kinderen legt deze kaart op het bord van het spel. Met een treintje rijdt een andere leerling een rondje op het bord, komt langs de trommel en de leerling, van wie het kaartje is, maakt het geluid van de trommel. De trein rijdt verder en komt langs kaartjes die andere instrumenten vertegenwoordigen. We horen een gitaar en een trompet. Door de herhaling ontstaat een ritme.’

Dit bordspel is een tool om het begrip ‘loop’ uit te leggen, een herhalend muzikaal fragment. Spelenderwijs leidt het spel tot het werken met de ‘vocal looper’, een instrument dat zijn sporen heeft verdiend in de muziek maar nog niet vaak wordt ingezet in een reguliere muziekles. Hanna vertelt hoe kinderen enthousiast pionnetjes en kaartjes verschuiven om het ritme te beïnvloeden. Het spelt leidt uiteindelijk tot een muzieknummer waar ze supertrots op zijn.

Laagdrempelig en speels muziekonderwijs

‘Op deze manier bieden we techniek op een laagdrempelige en speelse manier in het muziekonderwijs. Om ook de leerkracht zo goed mogelijk te faciliteren, hebben we speciaal voor dit loopspel een lesprogramma en opbergkist ontwikkeld met een speaker, het bordspel en de looper. We hopen dat docenten vervolgens eigen lessen rondom deze technieken vorm kunnen geven.’

Hanna ziet het loopspel als een voorbeeld van een goede samenwerking tussen een maker en een culturele instelling. ‘Suzanne ontwikkelt niet alleen spellen en lesprogramma’s, ze deelt ook haar inspiratie en ideeën. Wij hopen vervolgens de maker, in dit geval Suzanne, te ondersteunen en inspireren in het vormen van haar lespraktijk. Wij brengen de kennis van het onderwijs en het netwerk samen, en dat leidt dan weer tot succesvolle kunsteducatie.’

Elkaar voeden en inspireren

‘Voorheen huurden wij als culturele instelling een freelancer/maker in voor een project en riepen dan ‘dit hebben wij gedaan’ na afloop. Nu vinden wij het belangrijker dat een project echt van de maker zelf is. Door samen te werken met makers en andere culturele instellingen ben je niet alleen innovatief maar ook in staat elkaar te voeden en inspireren. Dat is een houding waar wij als SKVR steeds meer naartoe willen.’

‘Direct vanaf de start van een project zoeken we ook de samenwerking met de vakdocent. Zo kunnen zij zich het materiaal en de technologie goed eigen maken en zien dat het gehele proces een verrijking voor hun lessen kan zijn. We voeden ze ook met andere werkvormen zodat het lesgeven makkelijker wordt. Als muziekdocent word je namelijk niet helemaal voorbereid op het onderwijs in Rotterdam met klassen van soms wel dertig of nog meer kinderen. Dat is pittig, ook omdat veel leerlingen leerachterstanden hebben of uit lage indexwijken komen.’

Dicht bij de belevingswereld van kinderen

‘In Rotterdam vinden we muziek belangrijk en besteden we daar veel aandacht aan. Tegelijkertijd hebben we ook te maken met een tekort aan muziekdocenten. Sommige scholen hebben geen vakdocent en besteden de muzieklessen aan ons uit. Voor sommige lessen of workshops vinden we het belangrijk vakdocenten aan te trekken die heel dicht bij de belevingswereld van de leerlingen staan, zoals producers en rapproducenten. Zij kunnen als voorbeeld fungeren. Het komt regelmatig voor dat ze in de woonwijk van de kinderen wonen of daar hun studio hebben.’

‘Wij hopen dat het gebruik van techniek niet alleen de muziekles kan versterken, maar ook de normaalste zaak van de wereld wordt zodat muziek als kunstvorm goed tot haar recht komt. Nog belangrijker vinden wij het dat kinderen de vaardigheden die ze in deze lessen leren – zoals maken, onderzoeken, experimenteren en samenwerken – ook in andere situaties in hun leven gaan gebruiken.’

Lees verder

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 5 / 5. totaal 3

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (0)
Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
Eeke Wervers
Eeke Wervers
Functie: Specialist Cultuureducatie
Expertise: cultuur- en erfgoedinstellingen
eekewervers@lkca.nl
030 - 711 51 37
Bekijk alle experts
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel