Tekst: Bea Ros

Steeds meer scholen gebruiken Evi om hun cultuuronderwijs te monitoren. Om hen nog beter te bedienen, werkt LKCA aan een verbeterde versie. Een van de knelpunten is bijvoorbeeld dat scholen de vragenlijst te lang vinden: Evi invullen kost hen veel tijd.

LKCA-medewerker Max van Alphen vertelde tijdens een eerdere LPKC-bijeenkomst dat deze revisie in twee fasen zal verlopen. Vanaf februari is een kortere Evi-versie voor het basisonderwijs beschikbaar. Daarin staan 33 vragen in plaats van 52 en twee consistentietabellen in plaats van vier. ‘We hopen zo de twijfelaars over de streep te trekken. We hebben echt een slag in gebruiksgemak gemaakt’, vertelt Van Alphen.

Evi voor het voortgezet onderwijs blijft voorlopig zoals die is, omdat dit instrument nog maar net bij scholen is geïntroduceerd. Ondertussen werkt LKCA samen met de eigenaren aan Evi 3.0. Die gebruikt een stabielere en gebruiksvriendelijkere techniek, met heldere terminologie en minder open vragen. De invoering van Evi 3.0 is voorzien in augustus 2025.

Ook het mbo, als nieuwe doelgroep voor penvoerders en culturele instellingen, komt ter sprake. Dat is vaak nog zoeken. ‘Het vergt echt een ander kunstje’, zoals Ronald Kox (LKCA) stelt. Een ROC met ruim tienduizend studenten en vele opleidingsclusters is niet te vergelijken met een basis- of vo-school. Bovendien is het mbo zelf ook zoekende, want cultuureducatie is geen wettelijk verplicht onderdeel. ‘Je moet hier goed uitleggen wat de meerwaarde van kunst en cultuur is.’ Kox wijst de LPKC-leden op enkele LKCA-publicaties die hierbij kunnen helpen, zoals de Whitepaper over creatief vermogen in het mbo en het onderzoeksrapport ‘Vormgeven aan kunst en cultuur in het mbo‘.

Verder kunnen mbo-instellingen aanhaken bij de mbo-cultuurkaart; driekwart van de ROC’s neemt hier inmiddels aan deel. Ook de FCP-regeling voor het mbo biedt kansen. In de eerste ronde zijn maar tien van de dertig aanvragen toegekend en er is nog geld over. Het fonds heeft de regeling iets verruimd om ROC’s te stimuleren aan te vragen. Voorheen kon er per Brin-nummer maar één aanvraag gedaan worden, dat zijn er nu twee. Vraag is wel of ROC’s die een eerdere aanvraag niet gehonoreerd zagen, zin hebben om het nog eens te proberen. LKCA wil kijken of ze aanvragers kan ondersteunen bij het doen van een aanvraag.

De trainingen voor cultuurcoördinator in het vo komen op gang. Voor interne cultuurcoördinatoren (ICC) in het basisonderwijs lopen dergelijke trainingen al jaren. Sinds 2006 hebben ICC-trainers al 11.500 ICC’ers opgeleid. Die zijn niet allemaal (meer) in functie: ruim 2.500 zijn inmiddels met pensioen. Dat betekent dat er nog maximaal 9.000 ICC-ers actief zijn. Dat correspondeert aardig met de laatste cijfers over het aantal ICC-ers. 88% van de 6.700 po-scholen heeft een of meer ICC’ers.

Er is een bestand van 170 ICC-trainers, maar lang niet allemaal geven ze geregeld een cursus. Er is een groep van 100 trainers die de afgelopen 3 jaar een ICC-cursus heeft verzorgd. Bovendien bezoeken weinigen de netwerkdagen voor professionalisering. De helft komt nooit, de andere helft bezoekt maar drie van de vier (20%) of nog minder bijeenkomsten (30%). ‘Wat moeten we daarmee?’, vraag Van Alphen aan de LPKC-leden.

Nicolette Talboom (Hart) legt uit waarom zij en haar collega’s niet meer actief zijn. ‘Het geven van de ICC-cursus, met acht bijeenkomsten, legt een te groot beslag op onze kleine organisatie. Dat geldt mogelijk voor meer organisaties.’ Een verplichte deelname aan bijvoorbeeld minimaal twee netwerkdagen zou wellicht goed zijn, denkt Pauline Verhallen (CultuurSchakel). Al kan dat voor zzp’ers een probleem zijn, reageert Francien Simons (Cultuur Oost). ‘Wij krijgen dan van hen de vraag of we die tijd vergoeden. Een hele dag een bijeenkomst volgen is voor hen anders een te grote investering.’ En die verplichte deelname aan netwerkdagen zou je kunnen nuanceren tot één persoon per organisatie. ‘Anders ben ik mijn halve team een dag kwijt.’

Omwille van de kwaliteit van de trainingen zou LKCA toch graag eisen stellen aan trainers. Zo zou je regelmatig trainingen geven en netwerkdagen bezoeken verplicht stellen om om up-to-date te blijven. ‘Misschien moeten we zeggen: als je drie jaar lang geen training geeft, verloopt je bevoegdheid. En hetzelfde geldt als je nooit netwerkdagen bezoekt’, licht Kox toe.

Hilde van Tol (Kunst Centraal) vindt eisen stellen niet gek. ‘In andere sectoren is het vrij gangbaar dat bevoegdheden verlopen als je er lang niets mee doet.’ Maar Silvia Servais (Collage) wijst erop dat je ook up-to-date kan blijven door je werk in de praktijk en het contact met scholen. ‘Het gaat erom dat je de taal van de school spreekt. Dus ook al heb je de ICC-cursus een tijdje niet gegeven, dan kun je nog best een goede trainer zijn.’ Talboom is het met haar eens. ‘Soms train je even niet, maar ben je nog wel druk in werkveld. Het zou jammer zijn als je er dan uit ligt.’

Tel vooral ook ervaring mee, vult Verhallen aan. ‘Het maakt nogal uit of je een training één keer hebt gegeven en daarna drie jaar niet, of al heel vaak en daarna even niet.’ Een optie zou kunnen zijn om mensen die al lang geen training meer hebben gegeven ter opfrissing mee te laten lopen met een actieve en ervaren trainer.

Van Alphen vat samen: ‘Het gaat dus om kennis van het onderwijs en trainersvaardigheden. Die zouden we ook gericht kunnen bijscholen.’ Als nascholing zou dat kunnen, maar in de train-de-trainercursus hebben LPKC-leden daar wel vraagtekens bij. De werkvormen die in de training aan bod komen, zijn ook zinvol voor adviseurs die met een team op school aan de slag gaan.

Er mogen strengere eisen gesteld worden aan de trainers wat betreft het bijwonen van de professionaliseringsbijeenkomst. Ook is het een goed idee om te komen tot een verdere uitwerking van de ICC trainersbevoegdheden. Bijvoorbeeld door voorwaarden te stellen aan na- en bijscholing om te mogen blijven trainen. Tenslotte werd gesteld dat er ook oog moet zijn voor grijze gebieden en nuances. Bijvoorbeeld voor degenen die niet zozeer trainer willen worden, maar wel als adviseur naast de inhoud ook kennis en ervaring op willen doen met werkvormen.