Analyse cultuurbeleid 2021-2024 per provincie

Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
In 2020 stelden de meeste provincies hun cultuurplannen voor 2021-2024 vast in een nota of programma. Wij analyseren de plannen aan de hand van een aantal thema’s in cultuurparticipatie en cultuureducatie. Wat valt op? Alle provincies doen mee aan Cultuureducatie met Kwaliteit 3 (CmK3), óók de provincies zonder cultuurnota. Speciaal onderwijs en vmbo krijgen nog weinig extra beleidssteun, ondanks de landelijke aandacht daarvoor. Volgens veel provincies draagt cultuurparticipatie bij aan het welzijn van hun inwoners. Daarom verbinden ze cultuur aan maatschappelijke opgaven.

Cultuureducatie in het onderwijs blijft speerpunt

Alle provincies richten hun beleid voor cultuureducatie op CmK3, in het bijzonder primair onderwijs. Deskundigheidsbevordering van leerkrachten en de inzet van vakdocenten worden daarbij vaak genoemd. Limburg blijft specifiek inzetten op versterking van het muziekonderwijs. De provinciale steunfuncties voeren het programma uit. Zuid-Holland stelde hiervoor extra middelen beschikbaar voor Kunstgebouw, ook om te verbreden naar het voortgezet onderwijs. Overijssel heeft een Bestuurlijk Kader Cultuur en Onderwijs Overijssel (BKCO) en wil daar meer partners aan verbinden.

Alleen Overijssel noemt specifiek het speciaal onderwijs, maar wel gekoppeld aan het reguliere basisonderwijs. Het is niet duidelijk of de andere provincies speciaal onderwijs zien als onderdeel van primair onderwijs. Expliciet beleid voor speciaal onderwijs ontbreekt. En dat is jammer, want dit type onderwijs heeft vaak extra middelen en inzet nodig. Zeker als je streeft naar kansengelijkheid.

Vmbo en mbo nog geen vaste plek

Flevoland, Utrecht en Drenthe zetten als enige provincies specifiek in op vmbo-leerlingen. Flevoland ontwikkelde een leerlijn voor het vmbo, die de provincie in de vorm van een toolkit wil inzetten op scholen. Utrecht koppelt CmK3 ook aan vmbo-scholen en streeft naar een bereik van 60% van de vmbo-leerlingen. Ook Drenthe wil de extra middelen in CmK3 doortrekken naar vmbo en mbo. En verbreedt de eigen aanpak ‘Culturele Mobiliteit’ naar vmbo-leerlingen.

Cultuurparticipatie: iedereen doet mee aan cultuur

Opvallend en positief is dat alle provincies benoemen dat iedere inwoner deel moet kunnen nemen aan culturele activiteiten. En dat deze dus toegankelijk moeten zijn voor iedereen. Vooral voor mensen of groepen die een drempel ervaren om (in hun vrije tijd) kunst te ervaren en/of maken. Utrecht, Flevoland en Friesland brengen kansengelijkheid in verband met cultuureducatie voor alle kinderen. Drenthe, Limburg en Groningen trekken het breder naar lastig bereikbare groepen.

Inclusie staat bij iedereen hoog op de agenda, naast het toepassen van de code Diversiteit en Inclusie. Enkele provincies leggen automatisch een link tussen ‘cultuur’ en ‘sociaal’. Limburg koppelt cultuur aan hun bestaande Sociale Agenda en Flevoland aan hun programma Krachtige Samenleving. Andere provincies zien de waarde van cultuur voor opgaven als leefbaarheid en eenzaamheid, en verbinden cultuur aan zorg en welzijn. Ook Utrecht, Drenthe en Overijssel zien kansen voor samenwerking van cultuurinstellingen met de welzijnssector. Flevoland vraagt de provinciale steunfunctie cultuurparticipatie om kennis te delen over de rol van cultuur in het sociale domein.

Deelname aan Programma Cultuurparticipatie

Tijdens het opstellen van enkele nota’s waren de afspraken rondom het Programma Cultuurparticipatie tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten nog niet vastgesteld. Limburg benoemt dat zij in afwachting zijn en de andere provincies zoeken samenhang tussen hun doelen en de matching van deze projecten. Zuid-Holland kent Kunstgebouw extra middelen toe om het programma voor te bereiden. Overijssel en Groningen benoemen dit programma in zijn geheel niet.

Bovenlokale ondersteuning van cultuurparticipatie

In tegenstelling tot cultuureducatie, hebben niet alle provincies een steunfunctie voor cultuurparticipatie. Limburg, Flevoland, Groningen en Drenthe geven hun steunfunctie wel de opdracht om amateurkunst bovenlokaal in ondersteunen.

Overijssel steunt wel de deelname aan de Week van de Amateurkunst of Iktoon, met het programma ‘Overijssel Toont Talent’ en geeft subsidie aan kleine culturele initiatieven. Ook Drenthe geeft een jaarlijkse subsidie aan amateurkoren, ensembles en orkesten. Friesland onderzoekt een mogelijke ondersteuningsfunctie voor amateurkunst en wil vierjaarlijks onderzoek doen naar cultuurparticipatie in de provincie.

Uitgestelde nota’s

Vijf provincies hebben nog geen cultuur- of beleidsnota voor 2021-2024, mede vanwege de coronacrisis. Zeeland en Noord-Holland verlengen hun huidige beleidsnota naar verwachting tot en met 2021 of 2022. Of Zuid-Holland met een nieuw beleidskader komt is nog onduidelijk. Het cultuurbeleid is in deze provincie onderdeel van de omgevingsvisie erfgoed en cultuur. Het beleidskader Vrije Tijd, Cultuur en Sport 2021-2022 van de provincie Noord Brabant is inmiddels bekend.

De ontbrekende nota’s verwerken we zo snel mogelijk in onze analyse.

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 0 / 5. totaal 0

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (0)
Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
Fenna van Hout
Fenna van Hout
Functie: Specialist Beleid
Expertise: overheidsbeleid
fennavanhout@lkca.nl
030 - 711 51 83
Bekijk alle experts
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel