Met ingang van 1 juli 2021 treedt de Wet Bestuur Toezicht Rechtspersonen (WBTR) in werking. De wet is bedoeld om de kwaliteit van besturen te verbeteren en misstanden (wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, e.d.) te voorkomen. De wet is er gekomen om een beter bestuur te krijgen van grote verenigingen en stichtingen die met publiek geld werken (woningbouwverenigingen, ziekenhuizen, scholen etc). Maar een aantal bepalingen uit de nieuwe wet is ook relevant voor (kleinere) verenigingen en stichtingen in onder meer de cultuursector. Lees het artikel over WBTR>

Maak je gebruik van een artistiek professional dan ontstaat er een dienstbetrekking en krijg je te maken met een arbeidsovereenkomst, loonbelasting en een aantal andere verplichtingen. Bij een opdrachtovereenkomst hoeven geen belasting en premies te worden afgedragen, maar er geldt een belangrijke uitzondering voor personen die optreden. Kijk op belastingdienst.nl voor de artiestenregeling  en voor de loonheffing artiesten.

Artistieke begeleiders hebben in principe recht op een vergoeding, maar er zijn ook onbetaalde begeleiders. De hoogte van het honorarium is niet aan regels gebonden en varieert nogal. De cao kunsteducatie geeft kaders, daarnaast zijn er richtlijnen voor met name de discipline muziek. CAO kunsteducatie op cultuurconnectie.nl Honorariumtabel

Auteursrecht is het recht van een maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen. Een kunstwerk is het wettelijke eigendom van de maker en blijft dat tot 70 jaar na diens overlijden. Auteursrecht is wettelijk vastgelegd. Als je een werk (een kunstwerk, foto, toneeltekst, compositie, film, script, etcetera) wilt gebruiken waar auteursrecht op rust, heb je toestemming nodig van de maker. De maker heeft recht op betaling voor het gebruik van zijn prestatie. De maker kan een betaling vragen of een verbod tot openbaarmaking/uitvoering opleggen. Of de maker een professionele kunstenaar of een amateur is, is daarbij niet van belang. Verder kan een maker eisen dat bij openbaarmaking zijn/haar naam wordt vermeld. Ook kan hij/zij zich altijd verzetten tegen vervorming en verminking van het werk. Overdracht van auteursrechten In de praktijk maken veel makers gebruik van de mogelijkheid om hun auteursrechten geheel of gedeeltelijk over te dragen aan een professionele beheerder, die namens de maker toestemming verleent om hun werk openbaar te maken of te verveelvoudigen. Vaak omdat die beheerder beschikt over een netwerk om het werk te promoten, zodat het vaker (en uiteraard tegen betaling) wordt gebruikt. Beheerder muziek Buma/Stemra Beheerder visuele producten Creative Commons Creative Commons is een platform dat auteurs, kunstenaars, wetenschappers, docenten en alle andere creatieve makers de vrijheid biedt om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan. Met een keuze uit 6 standaardlicenties bepaalt de maker in welke mate zijn of haar werk verder verspreid en bewerkt mag worden, en onder welke voorwaarden dit mag. Meer informatie Auteursrecht.nl

Als je met een groep mensen culturele projecten wilt gaan doen, een koor, dansgroep, schilderclub wilt beginnen, wat zijn dan de mogelijkheden? Wanneer richt je een culturele vereniging op, wanneer een stichting? Een belangrijk verschil is dat een vereniging leden kent en een stichting niet. Of is een informele club beter? Vereniging Een vereniging bestaat uit leden. Een aantal van hen vormt (meestal bij toerbeurt) het bestuur. Doordat mensen lid zijn van de vereniging is er meer betrokkenheid en binding. Je kunt een niet-officiële vereniging oprichten zonder tussenkomst van een notaris. In dat geval zijn de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk, bijvoorbeeld bij vorderingen. Je kunt een vereniging ook bij een notaris oprichten. De vereniging is dan rechtsbevoegd. Het bestuur kan verplichtingen aangaan zonder dat de bestuursleden aansprakelijk zijn. Verenigingen zijn verplicht statuten op te stellen. Je kunt alleen subsidie aanvragen bij overheden of fondsen als de vereniging een officiële rechtspersoon is. De subsidiegevers willen inzicht in de financiën van de vereniging. Een vereniging oprichten heeft vooral voordelen als er een vaste groep deelnemers is, zoals bij een orkest. koor, fanfare of dansgroep. De artistiek leider (dirigent, regisseur etc.) is geen lid van de vereniging. Stichting Bij een stichting is er geen sprake van leden. Er is wel een bestuur dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van de doelstellingen. Het bestuur kan betaalde en/of onbetaalde medewerkers aantrekken om die doelstellingen te bereiken. Het bestuur zorgt voor een sluitend project, al dan niet met behulp van subsidie. Een stichting mag niet gericht zijn op het maken van winst. Een stichting kan bijvoorbeeld werken aan theaterproducties met wisselende acteurs. Vaak zijn er wel vaste artistiek begeleiders en/of is er technische ondersteuning. Omdat er geen vaste groep leden is, hoef je niet steeds voor iedereen een rol te vinden. Wel moet je voor elke muziek-, dans- of theaterproductie een nieuwe groep mensen werven. Meestal betalen zij voor deelname. Een stichting kan ook exposites van beeldende kunst of fotografie organiseren of onderdak bieden aan kunstbeoefenaars die individueel of in groepsverband willen werken. Club of informele organisatie Bij een club of een ander type informele organisatie zijn er geen leden. Mensen kunnen vrijblijvend meedoen. Meestal maak je afspraken over bijvoorbeeld het delen van kosten en taakverdeling. Meedoen is heel laagdrempelig en er is geen administratieve romp-slomp. De huur gaat bijvoorbeeld op naam van een deelnemer die daarmee ook aansprakelijk is. Handige links Verschil vereniging of stichting Vereniging of stichting oprichten bij de notaris  Inschrijven bij de Kamer van Koophandel  De vereniging bij de Kamer van Koophandel Culturele stichting oprichten Zelf een stichting oprichten?

Zowel voor verenigingen als stichtingen zijn statuten vereist waarin onder meer de doelstellingen en de organisatievorm zijn vastgelegd. Ook moet een vereniging of stichting zich aan een aantal regels houden. Statuten opstellen De statuten vormen de wettelijke basis van het gezelschap: elk lid is hieraan gebonden en mag zich hier niet aan onttrekken of ervan afwijken. Een vereniging kan in principe zelf statuten opstellen. Statuten bij de notaris laten vastleggen kan ook. Een stichting moet de statuten laten vastleggen bij de notaris. De kosten voor de oprichtingsakte van een vereniging of stichting variëren van € 400 tot € 800. Download Voorbeeldstatuut Huishoudelijk reglement De praktische zaken en details kun je als bestuur vastleggen in een huishoudelijk reglement. Dit wordt door de algemene ledenvergadering vastgesteld zonder tussenkomst van een notaris. Het gaat dan om regels en afspraken over het lidmaatschap, de contributiebetaling, het gebruik van repetitieruimte, enzovoort. Inschrijven bij Kamer van Koophandel Je moet de vereniging of stichting inschrijven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Hier moet ook een notarieel afschrift van de statuten ter inzage liggen en moeten de namen van de bestuursleden zijn ingeschreven. Dit doet de notaris. Formulieren voor inschrijving kun je bij de Kamer van Koophandel aanvragen. Privacywetgeving Voor alle organisaties die gegevens van personen bewaren, dus ook verenigingen en stichtingen, geldt per 25 mei 2018 de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Het gaat daarbij om gegevens van personen in digitale bestanden of op papier. Deze gegevens moeten veilig bewaard worden zonder dat vreemden erbij kunnen. Daarnaast regelt de AVG welke gegevens bewaard mogen worden. Deze privacywetgeving is voor de hele EU van toepassing. Op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens kan je nalezen wat nodig is om jouw vereniging of organisatie AVG-bestendig te maken.

Sociaal culturele instellingen, amateurmuziek- en amateurtoneelverenigingen hoeven geen btw af te dragen over de inkomsten uit uitvoeringen, sponsorbijdragen en advertenties. (zie website van de belastingdienst) Val je buiten de genoemde categorieën, dan kun je vragen om vrijstelling van btw. Je komt hiervoor in aanmerking als je

• geen winstoogmerk hebt;
• de concurrentiepositie van ondernemers die wel winst beogen niet ernstig verstoort.

Verder moet de organisatie gericht zijn op

• maatschappelijk werk
• sociale zekerheid
• bescherming van kinderen en jongeren
• het leveren van culturele diensten

9% tarief Het is niet mogelijk om vrijstelling te krijgen voor diensten die belast zijn met 9% btw. Podiumoptreden valt onder 9% tarief btw. Voor algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s of culturele ANBI’s) en sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s) gelden speciale belastingregels. Meer informatie hierover op de website van de Belastingdienst.

Een beleidsplan schetst de koers, de doelstellingen van de vereniging of stichting, en de manier waarop je die doelstellingen wilt bereiken. Wat kenmerkt je organisatie? Waarin is je vereniging bijzonder? Welke artistiek product wil je presenteren? Hoe wil je je als organisatie de komende jaren ontwikkelen? Wat heb je daarvoor nodig? Op dit soort vragen geeft het beleidsplan antwoord. Aanvullend op je beleidsplan stel je per jaar een werkplan op met de concrete activiteiten. Lees hier meer over het schrijven van een beleidsplan.