Arbeidstevredenheid non-formals en collectieven

Hoe aantrekkelijk is het beroep van kunstprofessional in de buitenschoolse cultuureducatie en –participatie voor non-formals (autodidacten) en kunstdocentcollectieven?
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel

Arbeidstevredenheid is een graadmeter voor de aantrekkelijkheid en de duurzaamheid van het beroep van kunstprofessional. In 2019 deed LKCA onderzoek onder kunstdocenten en artistiek begeleiders, om een beter beeld te krijgen van hun tevredenheid op onder meer inkomen, waardering, samenwerking, leerlingen en werkzekerheid.

Naast dit vragenlijstonderzoek vond in 2020 een verdiepend onderzoek plaats onder docentencollectieven en autodidacte docenten en begeleiders (non-formals). Voor dit onderzoek hebben we negen non-formals en vier vertegenwoordigers van collectieven geïnterviewd met behulp van een semi-gestructureerde vragenlijst.

Non-formals en collectieven

Collectieven zijn min of meer georganiseerde vormen van samenwerking van kunstprofessionals die voorheen bij een kunstencentrum in loondienst waren dat werd ontmanteld, of ontstaan zijn vanuit een ander motief ingegeven vanuit het zelfstandig ondernemer willen zijn. Non-formele professionals – dus de kunstprofessionals die een niet-formele opleidingsachtergrond hebben als selfmade professional en zowel beoefenaar c.q. docent/maker, coach of begeleider zijn in een kunstvorm – vormen een te onderscheiden groep die zowel zzp’er, als in loondienst of in een collectief werkend kunnen zijn.

Resultaten

De non-formals en collectieven zijn bevraagd op onder meer hun arbeidstevredenheid, ontwikkelbehoeften, knelpunten en toekomstbeeld. Daarna zijn alle interviews gecodeerd in MAXQDA op trefwoorden die van tevoren geformuleerd zijn op basis van de vragen en op overige trefwoorden die uit de interviews naar voren kwamen. Dit leverde een codeboek op met 67 verschillende codes. Om te zien hoe frequent codes zijn gebruikt in alle interviews is een code cloud gemaakt, waarbij de grootst afgebeelde codes het vaakst op uitspraken van de geïnterviewden zijn toegepast:

Hieronder staat beknopt beschreven wat er uit de gesprekken naar voren kwam. Een uitgebreidere analyse van de interviews, aangevuld met quotes van de geïnterviewden, lees je in het onderzoeksverslag.

Aspecten die bijdragen aan de arbeidstevredenheid zijn voor de non-formals:
  • Professionele ondernemingsgeest;
  • Werk met hart en ziel;
  • Vrijheid;
  • Je geld te verdienen met kunst;
  • Ontwikkeling en groei in het werk.
En voor de collectieven:
  • Collectief = bewuste keuze;
  • Liefde voor het vak;
  • Kracht van gezamenlijkheid / onderlinge steun en ontwikkeling;
  • Docenten faciliteren;
  • Vakgericht en sociaal bezig zijn.
Aspecten die een negatieve invloed hebben op de tevredenheid en gezien worden als knelpunten, zijn voor de non-formals:
  • Concurrentie- en eigendomsvraagstuk;
  • Als ondernemer weinig tijd;
  • Niet erkend worden in professionaliteit en kennis;
  • Onderbetaling (festivals);
  • Gedwongen zzp’erschap.
En voor de collectieven:
  • Oneerlijke concurrentie;
  • Docenten gebrek aan ondernemerschap;
  • negatieve rol van de gemeenten;
  • noodgedwongen samenwerking docenten.
Bij de non-formals kwamen (expliciet of impliciet) de volgende ondersteuningsbehoeften naar voren:
  • Scholingsbehoeften via CLOCK;
  • Doorontwikkeling van uitvoerend artiest naar docent/coach;
  • Behoefte aan gefinancierde experimentele ruimte.
En bij de collectieven:
  • Omscholing in plaats van bijscholing;
  • Behoefte aan ondersteuning van lokale overheid;
  • Geen ondernemerschapsrisico hoeven nemen.
De non-formals hebben de volgende toekomstperspectieven:
  • Persoonlijke ontwikkeling en groei;
  • Ontwikkelen goede en gezonde onderneming;
  • Vakmanschap/kunstzinnig bezig zijn;
  • Fysiek minder belastend werk.
En de collectieven:
  • Nieuwe samenwerking en netwerken;
  • Niet kunnen leven van docentschap;
  • Onmogelijkheid docenten werk goed te doen;
  • Collectief ontmanteld.

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 5 / 5. totaal 6

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (0)
Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
Amalia Deekman
Amalia Deekman
Functie: Specialist Onderzoek
Expertise: cultuurparticipatie,onderzoek
amaliadeekman@lkca.nl
030 711 51 34
Bekijk alle experts
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel