WHO bevestigt: kunst en cultuur bevorderen de gezondheid

Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft 900 onderzoeken geanalyseerd en concludeert nu officieel: het actief of passief beleven van kunst bevordert de gezondheid en het algehele welbevinden. Het onderzoek werd op 11 november in Helsinki gepresenteerd. De WHO roept beleidsmakers op om meer te investeren in culturele interventies in de gezondheidszorg.

In het rapport onderscheidt de WHO vijf categorieën binnen de kunsten die gezondheidsvoordelen kunnen opleveren: podiumkunsten (muziek, dans, zang, theater, film), beeldende kunst en vormgeving (beeldhouwen, schilderen, fotografie), literatuur (schrijven, lezen), cultuur (het bezoeken van musea, concerten en theater) en online kunstvormen (animatie, digitale kunst etc).

Kunsten in de gezondheidszorg

Uit de onderzoeken blijkt dat de kunsten op verschillende manieren effect kunnen hebben op zowel de geestelijke als de lichamelijke gezondheid. Ze kunnen gezondheidsproblemen voorkómen, ontwikkeling ondersteunen en leefstijl verbeteren en daarnaast ook een positief effect hebben op het omgaan met ziekte en de behandeling van een ziekte. Een paar voorbeelden:

  • Door naar muziek te luisteren of zelf kunst te maken, kunnen mensen minder last hebben van bepaalde bijwerkingen van behandelingen bij kanker, zoals gebrek aan eetlust en misselijkheid;
  • Muziek kan het leervermogen van mensen met dementie verbeteren.
  • Creatieve activiteiten, muziek en optredens van clowns kunnen angst en pijn verminderen bij zieke kinderen;
  • Dansen kan de motoriek bevorderen van bijvoorbeeld Parkinsonpatiënten.

Initiatieven in Nederland

Het WHO-onderzoek is goed nieuws voor de vele projecten en initiatieven die zich richten op het inzetten van kunst en cultuur in zorg en welzijn. Die zijn vaak ontwikkeld vanuit de overtuiging dat kunst en cultuur een positief effect kunnen hebben op de gezondheid en het welbevinden van mensen, maar het harde bewijs daarvoor was nog beperkt.

Kunst en positieve gezondheid

Twee jaar geleden deden LKCA, Movisie en Hogeschool Windesheim in opdracht van ZonMw het onderzoek Kunst en positieve gezondheid, een overzichtsstudie van culturele interventies in de langdurige zorg in Nederland. Uit het onderzoek bleek dat er veel culturele interventies zijn, maar dat deze nog nauwelijks geborgd zijn in beleid, mede vanwege het ontbreken van passend bewijs. De oproep van de WHO is om dit juist wel te gaan doen.

Kunst en cultuur in de langdurige zorg en ondersteuning

Als vervolg op het onderzoek is het programma Kunst en Cultuur in de Langdurige Zorg en Ondersteuning opgestart. Het doel van dit programma is om cultuur en langdurige zorg en ondersteuning op een structurele en duurzame manier met elkaar te verbinden. Sanne Scholten, directeur van het LKCA is vice-voorzitter van de programmacommissie.

Binnen het programma is een ontwikkelagenda samengesteld om praktijk, onderzoek en beleid op het gebied van kunst- en cultuur in de zorgsector verder te ontwikkelen en uit te bouwen. Op de agenda staan:

1. Gerichte ontwikkeling en verspreiding van kennis vanuit lopende initiatieven
2. Onderzoek- en methodiekontwikkeling
3. Verankering en verduurzaming

De eerste subsidieoproep – voor onderzoek naar bestaande kunstinitiatieven – is uitgezet. Resultaten uit dit onderzoek moeten leiden tot meer kennis over de werkzame elementen en effecten van deze initiatieven. Het uiteindelijke doel is duurzame inzet van kunstinitiatieven in de langdurige zorg en ondersteuning.

Op donderdag 5 maart organiseerde het programma ‘Kunst en cultuur in de Langdurige zorg en ondersteuning’ een kick-off-bijeenkomst van het onderzoeksproject ‘Kunst in de Zorg: verkennen van de rol van creativiteit, kunst en culturele verandering door kunstinitiatieven en -programma’s’. In dit project staan 17 kunstinitiatieven centraal. Zij kwamen bij elkaar voor een onderlinge kennismaking.

Andere projecten

Ook in andere projecten wordt onderzoek gedaan naar de positieve effecten van kunst en cultuur op de gezondheid. In 2016 startten Gezondheidscentrum De Roerdomp, Stadstheater De Kom uit Nieuwegein en het LKCA bijvoorbeeld een pilot Kunst op Recept. Dit is een aanpak waarbij kunst wordt ingezet om mensen met psychosomatische klachten te helpen. De huisarts of welzijnscoach verwijst hen naar speciaal ontwikkelde culturele activiteiten die worden begeleid door culturele professionals.

Meer lezen

Headerfoto: ccmerksem, Flickr.com

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 4.6 / 5. totaal 21

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (2)
Jacolien 20-02-2020

Ik vond het artikel super! Wilde hier wel vijf blije gezichtjes voor geven en drukte op de eerste wat meteen een heel laag cijfer gaf. Dat was zeker niet de bedoeling.

reageer
E. Scheer 17-02-2020

Verheugd over deze ontwikkeling!

reageer
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel