Weer een nieuwe afslag in curriculumherziening

Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel
In november 2014 gaf de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker het startsein voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum in het onderwijs, Onderwijs2032. Die titel was niet bedoeld om aan te geven dat we pas in 2032 een nieuw curriculum zouden hebben. Het was om aan te geven dat we dat jaar de eerste lichting examenkandidaten zouden hebben vanuit het nieuwe curriculum. Toch werd op 6 april 2022 het traject voor de vierde keer gewijzigd. Als het zo verdergaat lijkt het erop dat we pas in 2032 een nieuw curriculum hebben.  

“Curriculum.nu is echt voltooid verleden tijd”, schrijft Dennis Wiersma, de huidige minister voor Primair en Voortgezet onderwijs, in zijn brief aan de Tweede Kamer van 4 april 2022. Hij wil een punt zetten achter het ’grootse en meeslepende proces van de afgelopen jaren’. Als je het proces leest dat hij beschrijft, lijkt het erop dat het complexe proces vooral over een langere tijd uitgesmeerd gaat worden en zelfs een permanent karakter krijgt. Wat zijn in het kort de plannen en wat betekent dit voor het leergebied Kunst & Cultuur en de examens in de kunstvakken? 

Vertraging in de afgelopen jaren

Door corona, maar vooral ook door het uitblijven van een nieuw kabinet, is het proces van curriculumherziening vertraagd, maar niet helemaal tot stilstand gekomen. De adviezen voor de verschillende leergebieden die in 2019 aan de toenmalige minister Slob gepresenteerd zijn, waren adviezen voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De uitwerking voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en de examens moest nog plaatsvinden. Ook moest er verder gekeken worden naar de samenhang tussen de voorstellen en was er vanuit de Tweede Kamer behoefte aan een meer wetenschappelijke toetsing.

Daarom werd voor de zomer van 2020 besloten het traject van curriculum.nu voorlopig stop te zetten en een tijdelijke wetenschappelijke curriculumcommissie aan het werk te zetten. Deze curriculumcommissie is de afgelopen jaren met vijf adviezen gekomen. Daarnaast is er in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs verder gewerkt aan de vakvernieuwingen in ‘urgente vakken’: Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde, bètavakken en maatschappijleer (burgerschap). 

Wat gaat er nu veranderen?

Aan de ene kant wil Wiersma het proces versnellen en verlichten. Dit hoopt hij te bereiken door de ‘urgente vakken’ eerst aan te pakken (“Wat minder urgent is, volgt later.”), maar ook door meer uit te gaan van de kerndoelen en het materiaal dat er al ligt. De resultaten van curriculum.nu zijn daarmee input geworden en niet meer het uitgangspunt voor de vernieuwingen. Aan de andere kant wil hij een terugkerend proces van onderwijsvernieuwing, waardoor de samenhang beter bewaakt wordt en het curriculum actueel blijft. 

Wat betekent dit voor cultuuronderwijs?

Bijzonder is dat er opnieuw geen urgentie gevoeld wordt, ondanks de roep om meer creativiteit voor beroepen in de toekomst en de rol die kunst en cultuur speelt in een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Gelukkig betekent dat niet dat er nu helemaal niets meer staat te gebeuren.

Allereerst wordt er op dit moment al gekeken naar de examens in de kunstvakken. In het voortgezet onderwijs hebben we te maken met twee verschillende soorten examens in de kunstvakken: ‘oude stijl’ en ‘nieuwe stijl’. Het is aan de school om een keuze te maken. Een commissie werkt nu aan een gelijk advies over een nieuwe examenstructuur. 

De herziening van het cultuuronderwijs komt ook nog aan de beurt, alleen later dan gepland. In het schema bij de brief van de minister staat dat pas in 2027 gestart wordt met het leergebied Kunst en Cultuur. Het doel is dat in het schooljaar 2029-2030 alle scholen starten met de bijgestelde kerndoelen. 

Planning curriculumherziening april 2022

In de tussentijd …

… hoeven we zeker niet stil te zitten en af te wachten. De huidige kerndoelen staan een toepassing van het advies van het ontwikkelteam Kunst & Cultuur niet in de weg. De visie en Grote Opdrachten kunnen probleemloos ook nu al ingezet worden. Omdat het programma Cultuureducatie met Kwaliteit nadrukkelijk vraagt om een koppeling met deze opzet kunnen we de komende jaren ervaring opdoen. Met als grote voordeel dat we bij een start in 2027 de nodige kennis en ervaring hebben om een kwalitatief goed en snel proces te kunnen doorlopen richting nieuwe kerndoelen. 

Ook maakt het verschuiven van de deadline een vervolg op het programma Cultuureducatie met Kwaliteit noodzakelijk om de kwaliteit en dynamiek die er nu is te behouden en verder te versterken. We hebben na 2024 nog steeds geen helder curriculum waar het onderwijs en het culturele veld op terug kan vallen. Daarom is de borging van de behaalde resultaten alleen goed mogelijk door het huidige programma opnieuw te verlengen. 

Vond je dit artikel interessant?

Gemiddelde 4.6 / 5. totaal 9

Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)

Reacties (2)
Piet Hagenaars 12-04-2022

De brief van minister Wiersma van 4 april vertelt mij wat anders dan Ronald hier zegt. In de brief staat dat de kerndoelen in samenhang worden ontwikkeld voor de balans en om de consistentie tussen de leergebieden te waarborgen. Bovendien moeten de kerndoelen voor alle leergebieden concreter dan nu het geval is. Dat houdt in dat ook de kerndoelen K&C binnenkort herzien kunnen worden.
Bovendien staat in de planning dat de 'professionalisering' van K&C in 2027 aan de orde is en implementatie in 2028. Dat kan alleen als daarvóór de kerndoelen geformuleerd en door de Kamer besloten zijn. Ik lees dus dat de kerndoelen voor K&C eerder aan bod zijn. En dat hoop ik ook, omdat er teveel scholen zijn die niet zelf aan de slag gaan met de opbrengsten van het ontwikkelteam K&C. Kunst & Cultuur is een te belangrijk leergebied om genegeerd te worden.

reageer
Ronald Kox 12-04-2022

De minister gaat uit van de bestaande kerndoelen als basis, dus de samenhang kan ook met taal en rekenen kan ook vanuit die kerndoelen in eerste instantie bekeken worden. De minister wenst nu eerst "de basisvaardigheden" op orde te hebben en het proces minder complex te maken. Daaruit concludeer ik dat de kerndoelen K&C nog niet op korte termijn echt aan de orde gaan komen. Wat we onder 'professionalisering' moeten verstaan is nog niet helemaal duidelijk, maar ook daar zie je dat de 'basisvaardigheden' eerst aan bod komen. Ik vrees dus dat het echt nog wel even gaat duren, maar uiteraard hoop ik ook dat het sneller zal gaan

reageer
Margriet van Engelen 11-04-2022

Ik sta er helemaal achter, dat er meer tijd besteed gaat worden aan kunst en educatie, zoals in dit artikel wordt voor gesteld. Kunst hoort een essentieel onderdeel te zijn van het onderwijs, omdat door kunst men meer begrip krijgt voor wat niet in woorden is uit te leggen.

reageer
Praat verder over dit onderwerp met deze expert(s):
Ronald Kox (hij/hem/zijn)
Ronald Kox (hij/hem/zijn)
Functie: Specialist Cultuureducatie
Expertise: curriculumontwikkeling
ronaldkox@lkca.nl
030 711 51 42
Bekijk alle experts
Bijgewerkt op:
Gepubliceerd:
Deel dit artikel