Dit is een artikel uit de Cultuurkrant, editie 33, april 2025.

Segni Bernardina is een creatieve duizendpoot: hij schrijft muziek, poëzie en verhalen voor kinderen, was danser bij het Nationaal Ballet op Curaçao en schreef, regisseerde en produceerde verschillende films. Op het moment van dit gesprek is hij net terug uit Nederland, waar hij onder meer de Impact Tiendaagse bijwoonde. Hij is weliswaar nog steeds wat ontregeld van het koude weer, toch kijkt hij vooral met genoegen terug op zijn reis. 

Die situatie is er een waarin Bernardina hard moet vechten om de initiatieven die hij ontplooit overeind te houden. Het belangrijkste is The Creative World, waar kinderen en jongeren dans-, theater- en andersoortige culturele lessen kunnen volgen. Hij bouwde dit creatieve centrum zeven jaar geleden samen met zijn vrouw op, op de grond naast hun huis. Van kennissen kregen ze twee containers en bouwmaterialen cadeau. Stukje bij beetje bouwden ze de ruimtes om tot clubhuizen, schilderateliers, kantoren en leslokalen, waar coaches en gastdocenten wekelijks tientallen kinderen en jongeren tussen vijf en dertien jaar ontvangen. Bij de voorstellingen die ze organiseren – zo’n drie per jaar – zit de zaal van bijna tachtig man steevast vol. 

‘De kinderen voelen zich hier thuis,’ ziet Bernardina. ‘Ze vragen zelfs of ze hier kunnen blijven slapen. Ook organisaties komen graag bij ons terug om te vergaderen. De kracht zit ‘m in de simpelheid: we gebruiken voor de inrichting alleen gerecyclede materialen.’

Juist in deze economisch zware tijden, waarin ook op de eilanden zwaar wordt gekort op cultuur, wil Bernardina toch doorgaan met zijn harde werk. Dat is alleen niet altijd makkelijk, met een stichting die onvoldoende financieel door de overheid wordt ondersteund. ‘Wanneer we een aanvraag doen, krijgen we maar de helft van het geld. Ik wil wat ik in Nederland zie vertalen naar wat Curaçao en Bonaire nodig hebben, maar het lijkt alsof de beslissers op de eilanden niet willen luisteren. Men ziet cultuur te veel als folklore, als een business die onvoldoende winst oplevert.’

Bernardina is een optimistisch mens: ook hij ziet wat hij met The Creative World heeft bereikt. ‘We zijn een voorbeeldproject voor anderen. Ik word continu benaderd om ons verhaal te vertellen. Maar wanneer ik naar de eilanden terugkeer, voelt het alsof ik weer in een sneltrein zit die rijdt als een stoptrein. Inmiddels weet ik niet goed meer waar ik moet aankloppen.’

Ook vanuit Nederland is veel belangstelling voor Bernardina’s werkwijze, waarbij hij ondanks tegenslagen toch uit eigen beweging een cultureel centrum wist op te bouwen. ‘Ik maak dankbaar gebruik van alle voorbeelden die ik uit Nederland ophaal, zoals Kunstbende, aangepast aan onze situatie op de eilanden. Ook krijg ik vanuit Nederland vaak hulp aangeboden, bijvoorbeeld door samen te werken met de toneelacademies. Maar hier loop ik telkens weer tegen dezelfde muur op: het geld gaat naar projecten die een groter publiek bereiken en een duidelijker aanwijsbaar effect hebben.’

Het liefst zou Bernardina zien dat cultuur op Bonaire en Curaçao, net als in Nederland, op waarde wordt geschat. ‘Cultuur verdient een plek in de zorg en het onderwijs: het maakt mensen beter. Zo zie ik ook de rol van The Creative World voor me: het is een plek waar je je beter voelt door iets te maken, waardoor je misschien zelfs geen medicijnen meer nodig hebt.’

Cultuur zou, kortom, onderdeel moeten zijn van een levendige economie. ‘Aan creatieve mensen hebben we hier op de eilanden geen gebrek, maar hen opleiden tot professionele kunstenaars en docenten vraagt om investeringen, en die is men niet bereid te doen. Hoe mooi zou het zijn als we mensen die onze eilanden bezoeken de cultuur beter kunnen laten begrijpen door zelf mee te doen? Alleen door samen mooie dingen te maken, leren we elkaar pas echt begrijpen.’