Door Nanda Kling

Als artistiek leider en theaterdocent van Het Jeugdtheaterhuis Amsterdam geef en ontwikkel ik theaterlessen voor kinderen van 6 tot en met 16 jaar. Afgelopen week sprak ik met de vader van een van onze jongste deelnemers. Hij vertelde dat zijn dochter van 6 – net begonnen met groep 3 – moeite heeft om elementaire vakken als taal en rekenen uit te voeren. ‘Mijn dochter fantaseert graag. Haar fantasie zorgt ervoor dat ze moeite heeft om zich te concentreren tijdens een taal- of rekenles’. Misschien komt ze bij theaterles meer tot haar recht, is de redenering.

Nederland kent zeven hbo-opleidingen tot theaterdocent. Deze docenten zijn opgeleid om theaterlessen te geven, maar worden te weinig door scholen ingehuurd. In de eerste plaats zijn er veel scholen die helemaal geen aandacht besteden aan theater. Op de scholen waar wel theaterles wordt gegeven, gebeurt dat vaak op kleine schaal of enkele keren per jaar. En zelfs als er ruimte is voor theateronderwijs, wordt dat vaak aan het onderwijspersoneel overgelaten. Dat heeft vaak te weinig kennis van de functie en werking van het theaterspel.

Ik pleit er daarom voor dat theaterlessen op school door gediplomeerde theaterdocenten worden verzorgd. Niet alleen verbetert dit de kwaliteit van het theateronderwijs, maar ook geeft het onderwijspersoneel meer tijd en ruimte voor datgene waar zij voor zijn opgeleid: de kinderen leren schrijven, lezen en rekenen. Want, was er niet zoiets als een lerarentekort, overbelasting van de leerkrachten en een neergang van het taal- en rekenonderwijs in Nederland?

Een goed doordachte theaterles heeft spelregels die alle kinderen oefenen. Zoals: concentratie, samenwerken, verbeeldingskracht, fysieke ontwikkeling, expressie en ruimtegebruik. Kinderen leren dat toneelspelen meer omvat dan verkleden en optreden voor elkaar. Ze leren te handelen met verbale en non-verbale middelen en transformeren tot geloofwaardige personages.

In goede theaterlessen leren jonge kinderen bijvoorbeeld fantasie richting te geven door geleide verhalen te vertellen en dit verhaal uit te beelden. Door het tempo van bewegen, praten en handelen te vertragen of te versnellen, leren de kinderen op speelse wijze zich beter te concentreren. Tijdens de taal- of rekenles is deze aangeleerde concentratie uiterst nuttig. Een kind kan zich sneller focussen en zal minder last hebben van ongeremde fantasieën gedurende een kernvak.

Om een personage goed te spelen, moet je je verdiepen in de rol. Kinderen worden daardoor uitgedaagd verder te kijken dan hun eigen belevingswereld. Het personage daagt ze uit emoties die ze normaal minder snel tonen gestalte te geven. Een theaterles verbindt kinderen op een veilige manier met zichzelf, elkaar en de wereld om hen heen. Het creatief denken wordt gestimuleerd en kinderen krijgen meer zelfvertrouwen. Zo wordt dus ook de spreekbeurt op school minder eng.

Een goed opgebouwde theaterles draagt dus bij aan een betere concentratie bij elementaire vakken als taal- en rekenlessen. Theater is daarmee juist een prachtige aanvulling op het standaard curriculum op scholen, in plaats van dat het wordt gezien als een extraatje of erger, nóg meer druk legt op de toch al zo volle agenda van het onderwijspersoneel. En laat er nou net een hele lading afgestudeerde, ontzettend vakbekwame theaterdocenten staan te trappelen om deze lessen te verzorgen op scholen. Een win-winsituatie dus.

Om ervoor te zorgen dat vaders en moeders van jonge, creatieve kinderen niet meer ten onrechte denken dat de fantasie van hun kind een obstakel is in het aanleren van elementaire vakken, moedig ik de politiek aan om theaterles als verplicht toe te voegen aan het vak kunstzinnige oriëntatie en doe ik aan alle basisscholen in Nederland het vriendelijke verzoek om gebruik te maken van de vakkennis van gediplomeerde theaterdocenten. Ik ben ervan overtuigd dat de waarde van een vakdocent, net als bij andere elementaire vakken, allesbepalend is voor een gezonde ontwikkeling van het kind.

Dit artikel werd eerder (3 november) gepubliceerd door Het Parool.