Door Lars Ebert
Europa is een vat van tegenstrijdige herinneringsculturen, belangen en dromen. Toch willen we die tegenstrijdigheden constructief en vooral samen vormgeven in een toekomstvisie. Maar hoe kunnen we dat doen met iedereen die hier leeft? Deze vraag stelde het Amplify-project in twaalf Europese landen.
Amplify wil de ideeën en zorgen van ondervertegenwoordigde groepen binnen de culturele sector verzamelen om mee te nemen in de besluitvorming op EU-niveau. Culture Action Europe coördineert het project en ontvangt financiële steun van het Europees Parlement.
Amplify in Nederland
In Nederland coördineerde H401 het project. Zij ging aan de slag samen met Creative Court – een organisatie die kunst en global justice samenbrengt – en Het Geluid Maastricht – dat sociaal geëngageerde muziektheaterprojecten ontwikkelt.
H401 is een logische partner in deze: in het werk van H401 staat de vraag centraal hoe individuele identiteit zich verhoudt tot groepsidentiteit, en de rol die de kunsten spelen bij het onderzoeken en vormgeven van die verhouding.
De projecten van H401 onderzoeken hoe herinneringen zijn geconstrueerd en hoe ze kunnen worden gebruikt en misbruikt. Vaak zitten wij mensen vol tegenstrijdigheden waarmee we moeten omgaan: dezelfde historische gebeurtenis heeft voor verschillende groepen verschillende betekenissen. En vanuit die betekenissen kijken mensen naar de toekomst.
De toekomst verbeelden
Artistiek onderzoek, participatieve benaderingen en daarmee verbonden de taal van de kunst – dus niet de gesproken taal, de taal van de wetenschappen en de journalistiek, maar die van het kunstwerk – hebben een enorm potentieel om onze toekomst en in het bijzonder de Europese toekomst opnieuw te verbeelden.
We besloten daarom dat jonge generaties kunstenaars de toekomst van Europa moesten bespreken. De boodschap van communities die niet worden gehoord, kunnen zij vormgeven en doorgeven aan Europese beleidsmakers.
Samen met IArts Maastricht en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag formuleerden we een opdracht: maak sociaal geëngageerd werk samen met gemeenschappen die te weinig gehoord worden door beleidsmakers. En: creëer daarmee bewustzijn dat deze ondervertegenwoordigde groepen er zijn.
9 jonge kunstenaars schreven zich in op de opdracht om de Europese beleidsvorming te beïnvloeden:
- Amy Opstal creëerde haar werk The Parental Act samen met alleenstaande vrouwen en LGBTQ-personen die biologisch ouderschap nastreven.
- Ben Maier verkende de wereld van werknemers in de gig-economie om I deliver your food; you treat me like s*** te creëren.
- Carles Hidalgo’s To ache for … kwam samen met (voormalige) leden van de Chemsex community tot stand.
- Lina Selg volgde voor Faces in the water vijf jonge volwassenen die te maken hadden met depressie en zelfmoordgedachten.
- Met Connecting the Eastern European voices of Maastricht legde Laura D. Kelemen de focus op Oost-Europeanen in Maastricht.
- Noelia Martín-Montalvo werkte samen met leeftijdsgenoten voor Eco-Anxiety: the echo of a hopeless future.
- voor WaterBnB werkte Christina Maridaki met de ervaringen van burgers die in de zomer van 2021 te maken kregen met overstromingen en bosbranden.
- Zahra Rafaella Jorissen’s werk Queer sex workers are educators bracht online sekswerkers samen in een steungroep en dit resulteerde in een website met gemakkelijke toegang tot queer en ethische porno.
Manifest
Op 9 mei, in de aanloop naar de Europadag 2022, formuleerden de kunststudenten samen een klein manifest. Dat deden ze ieder met één zin die voorkomt uit hun eigen kunstproject: We Imagine a Europe…
We stellen ons een Europa voor, waarin…
- alle soorten partners met een kinderwens dezelfde rechten en procedures hebben.
- ‘gig workers’ (zoals Über-chauffeurs en maaltijdbezorgers) dezelfde rechtsbescherming krijgen als andere werknemers.
- subculturen zoals Chemsex niet worden gestigmatiseerd om gezondheids- en veiligheidsmaatregelen te kunnen bieden.
- geestelijke gezondheid hetzelfde wordt behandeld als lichamelijke gezondheid: zonder stigmatisering en met toegang tot passende zorg.
- we de economische disbalans tussen West- en Oost-Europa opheffen.
- eco-angst met zorg wordt benaderd en de aanzet is tot verandering.
- slachtoffers van de klimaatcrisis – van overstromingen en branden – worden gezien als een opkomende klasse in Europa die steun nodig heeft.
- seksuele voorlichting voor iedereen zorgt voor een basiskennis van instemming, genderidentiteit, seksualiteit en plezier.
Ons Europa zal gelijkwaardiger en zorgzamer zijn. Het zal er veiliger en menselijker zijn. Het zal er de moeite waard voelen om kwetsbaar te zijn. Ons Europa zal alle talen spreken. Vooral die van de kunst, die het onzegbare kan verbeelden.
Op 9 mei lieten de jonge kunstenaars hun werk in Brussel zien aan beleidsmakers en publiek. De aanwezige EU-parlementariërs, een vertegenwoordiger van de Europese Commissie en een vertegenwoordiger van het Franse voorzitterschap van de Europese Raad hebben naar hen geluisterd.
Zullen er acties volgen? En zullen Nederlandse politici ook gaan luisteren naar de stem van de kunst?
Amplify wil de ideeën en zorgen van ondervertegenwoordigde groepen binnen de culturele sector verzamelen om mee te nemen in de besluitvorming op EU-niveau. Zie hier hun presentatie op Europadag 2022 in Brussel:
publicatie
artikel
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)