Dit is een artikel uit de Cultuurkrant, editie 34, juni 2025.

‘Ik had altijd muziek om me heen, maar had niet de wens om muzikant te worden. Mijn ouders zagen mijn talent eerder dan ikzelf: ze stuurden me naar workshops van de brassband Brotherhood. Daar voelde ik voor het eerst: misschien zit de liefde voor muziek ook in mij.’

De muziek waarmee Ceder opgroeide, kwam vooral uit Suriname, het geboorteland van zijn ouders. Die richting trok hem ook in zijn eigen muzikale ontwikkeling het meest: niet alleen bij het leren bespelen van instrumenten, maar ook toen hij begon te zingen.

‘Ik had pas door wat mijn stem met mensen deed toen ik tranen in de ogen van mijn publiek zag – en niet omdat ze het zo vreselijk vonden,’ zegt hij grappend. 

Daarnaast rondde hij onlangs de verkorte Opleiding Docent Muziek aan het Conservatorium van Amsterdam af. Een interessante volgorde, geeft hij ook zelf toe. ‘Ik ben als muzikant volledig autodidact. Toch wilde ik, ondanks mijn inmiddels al vrij lange muziekcarrière, kennismaken met het conservatorium. Ik wilde beter begrijpen waarom mensen die op mij lijken minder aanwezig zijn op conservatoria: de groep mensen die daar rondloopt, is weinig divers.’ 

In zijn tijd als student aan het conservatorium werden veel van zijn ideeën over de muziekopleiding bevestigd. ‘Ik heb me niet per se eenzaam gevoeld, maar wel een eenling. Ik herkende me niet in de stof, maar ook niet in de mensen om me heen. Ik zie er niet alleen anders uit, maar maak ook een ander soort muziek; ik deed auditie op de apintie, een slaginstrument dat bij rituele dansen in Suriname wordt gebruikt, en dat veel op de plantages werd gebruikt.’

Maar aversie bij zijn opleiders tegen zijn werk voelde Ceder niet. Hij vermoedt dat zijn originele benadering er zelfs mede voor heeft gezorgd dat hij werd aangenomen. Ook mocht hij tijdens projectweken vaak een praatje of workshop geven over zijn muzikale achtergrond. ‘Ik kreeg zeker een podium om mezelf te kunnen zijn.’  

Het hielp, denkt hij, dat hij al wat levenservaring had opgedaan; je moet stevig in je schoenen staan om je te verzetten tegen het systeem. ‘Ik wilde bijvoorbeeld mijn afstudeeronderzoek doen naar Surinaamse muziek, maar die voldoet officieel niet aan allerlei voorwaarden. Ik heb me toen hardgemaakt voor dit type muziek, en met succes.’ 

Ceder doorliep de opleiding voorspoedig en is er nu aangesteld als artist in residence. Hij gaat zich inzetten voor de verbinding van verschillende culturele leefwerelden en wil het conservatorium van binnenuit meer divers maken. ‘Amsterdam heeft een rijke culturele geschiedenis, die je nog steeds terugziet in de samenstelling van de bevolking. Toch zie ik dat in de gangen van het conservatorium niet terug. Ik zou daar zo graag meer studenten met mijn eigen achtergrond zien rondlopen.’ 

Mogelijkheden om dat voor elkaar te krijgen ziet hij genoeg. Bijvoorbeeld in de verbinding tussen conservatoria en middelbare scholen. Een breed toegankelijk voortraject kan een meer diverse groep klaarstomen voor het conservatorium, zegt hij. Daarbij helpt het als je nog niet direct hoeft te kiezen voor een bepaald genre of instrument, en is hij ervan overtuigd dat het conservatorium haar imago moet verbeteren.  

‘Daar worden al stappen in gezet, bijvoorbeeld met samenwerkingen met internationale partijen, met gemeenschappen in Amsterdam Zuidoost en West, en met middelbare scholen. Ik breng nu in kaart hoe het muziekonderwijs er in Amsterdam uitziet. Dat is een belangrijk onderdeel van de infrastructuur die tieners nodig hebben om uiteindelijk een gelukkig en succesvol muzikant te worden.’

‘Ook wordt gesproken over veranderingen in het curriculum van het conservatorium. Ik weet uit ervaring dat een grotere focus op de praktijk, in plaats van op theorie, ook kan helpen. Wanneer je wilt worden toegelaten, moeten beide van hoog niveau zijn. Ik heb zelf geleerd muziek te maken in de praktijk, dus daar ligt mijn sterkte.’

Uiteindelijk hoopt Ceder dat meer jongeren de kans grijpen die hij vanuit huis heeft meegekregen. ‘Maar ik weet zeker dat ik nog veel eerder met muziek was gestart als ik meer was aangemoedigd op de middelbare school en als ik had kunnen meedoen aan een instroomtraject. Gelukkig zie ik om me heen al meer diversiteit in de Amsterdamse muziekscene ontstaan. Dat geeft me hoop.’ 

Orlando Ceder won eind vorig jaar de ECHO Award 2024 in de categorie hbo. Deze prijs voor excellent talent met een niet-westerse achtergrond in het hoger onderwijs gaat naar een student die in tijden van polarisatie kiest voor betrokkenheid en verbinding, en een unieke bijdrage aan de samenleving levert.

De jury: ‘Orlando maakte indruk met zijn sterke visie voor het veranderen van het onderwijs van binnenuit. Door de focus te leggen op de cultuur van Amsterdam-Zuidoost, is hij een pionier in curriculumverandering en het betrekken van de lokale gemeenschap bij dit proces.’ 

Meer artikelen lezen over cultuureducatie en amateurkunst?