Dit is een artikel uit de Cultuurkrant, editie 35, september 2025.

Gezegend voelt hij zich met zijn vorming op de Vrije School. Muziek (de lier!), dans, theater, beeldende vakken werden er als wezenlijk onderdeel van het curriculum beschouwd. Dat was een goede start voor zijn muziekloopbaan, maar doorslaggevend was natuurlijk zijn onmiskenbare talent waardoor de jonge Remy van Kesteren (1989) op zijn tiende reeds op het conservatorium belandde. Als vijfjarig jongetje was hij al betoverd door het instrument, dat in huize Van Kesteren een hele ruimte opeiste. ‘Mijn ouders waren dan ook aanvankelijk niet zo enthousiast’, lacht hij.  

‘Op de Vrije School leer je dat je je identiteit en je gevoelens ook door kunst – zingen, dansen, muziek maken, schilderen en tekenen – kunt uitdrukken, niet alleen verbaal. Juist jonge kinderen zijn daar enorm bij gebaat.’

‘Bij de presentatie van onze eindprofielwerkstukken op de middelbare school viel me op hoe goed en genuanceerd oud-klasgenoten van de Vrije School hun verhaal konden overbrengen, terwijl anderen er heel ongemakkelijk mee omgingen. Academisch gezien deden zij het goed, maar als mens waren ze minder volgroeid. Dat was gewoon onmiskenbaar.’

‘Tegenwoordig is de kennismaking met muziek op school oppervlakkig, vaak in kortlopende projecten met zingen en bodypercussie. Waardevol, maar de politiek omarmt het ook omdat het goedkoop is. Verdere ontwikkeling wordt zo doorgeschoven naar de vrije tijd. Daardoor wordt de overstap naar buitenschools instrumentaal muziekonderwijs – muziekscholen of privélessen – onhaalbaar voor kinderen uit sociaaleconomisch kwetsbare gezinnen. Daarom pleit ik voor structurele, laagdrempelige instrumentale muziekeducatie in en rondom de school, voor alle kinderen.’  

‘Nog iets: vervang het woord subsidie voortaan door investering. Kunst verdient zich namelijk terug, economisch – het zorgt bijvoorbeeld voor een goed vestigingsklimaat – en op het gebied van mentale gezondheid, die onder jongeren tegenwoordig slechter is dan ooit. We hebben dat parallelle universum van de kunst nodig om de rauwe realiteit te lijf te gaan. Dat is net zo belangrijk als leren zwemmen. Cultureel leren zwemmen; het zou een fundamenteel recht moeten zijn voor ieder kind.’

‘Dat is geen mening, maar een feit. Het valt op dat het aantal Nederlandse studenten terugloopt, mede doordat, zoals gezegd, het instrumentale muziekonderwijs ontoegankelijker is geworden. En dan hebben we het alleen over de top. Die is belangrijk, maar niet zo belangrijk als de breedte; muziek heeft op zoveel manieren waarde, voor iedereen: samen luisteren, samen tot iets moois komen, je verbeelding gebruiken om op een andere plek te komen.’

‘Door een actievere lobby in Den Haag. Ik mis een sterke kunst- en muzieklobby. Terwijl daar veel mee te bereiken valt, kijk naar de sportlobby. De politiek is nu overtuigd van het belang van bewegen. Kunst is net zo belangrijk, daarom is het pijnlijk te zien dat het ons niet lukt dat samen voelbaar te maken. Ik denk er wel eens over na hoe ik me actief voor zo’n lobby zou kunnen inzetten.’

‘Ze kunnen me bellen.’

‘Een structurele, politieke investering in de basisvoorwaarden voor blijvende en verdiepende muzikale ontwikkeling: goede muziekdocenten, voldoende lesuren, geschikte ruimtes, instrumenten en langetermijnvoorzieningen binnen het reguliere onderwijs. We moeten hogere ambities hebben dan enkel kennismakingslessen.’

‘De benodigde investering ligt nu grotendeels op het bord van gemeenten, maar zij hebben vaak niet voldoende financiële slagkracht. Er is dus een duidelijke rol weggelegd voor de landelijke politiek. Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat muziekonderwijs een vast en volwaardig onderdeel wordt van ons onderwijssysteem.’

Dit is een artikel uit de Cultuurkrant, editie 35, september 2025.