‘Welzijnscollega’s weten mijn culturele netwerk nu ook te vinden’

‘De beleidsambtenaar van Rijssen-Holten vertelde me dat ze vanaf het begin van de regeling ingezet hebben op sportcoaches en dat ze niemand konden vinden voor cultuur. Ik was niet op zoek naar werk maar als betrokken, in cultuur geïnteresseerde, ouder kon ik de weg in mijn nieuwe woonplaats niet vinden.’
‘Op een gegeven moment zat ik met de beleidsmedewerker van de gemeente aan de telefoon hardop te bedenken hoe we kinderen en cultuur in de gemeente met elkaar zouden kunnen verbinden. Toen zei ze dat de gemeente eigenlijk iemand zoekt die die vraag kon beantwoorden. Of het iets voor mij was. Al pratende hebben we die functie ingevuld.’
Na twee jaar had Kristina een mooi netwerk van scholen en cultuuraanbieders opgebouwd en een aantal icc’ers laten opleiden. Vanwege de bezuinigingen hield het werk in Rijssen-Holten in 2012 op. Ze kon gelukkig meteen weer aan de slag. In Twenterand zochten ze een cultuurcoach die met de komst van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit scholen moest helpen met het steviger positioneren van cultuureducatie. Geen makkelijke opgave.
‘Scholen maken keuzes voor wat betreft de bijscholing van hun leerkrachten. Kunst en cultuur heeft hier vaak geen prioriteit. Daarnaast zie ik dat kinderen zich ook niet meer structureel verbinden aan iets. Ze vinden alles leuk voor een paar keer. Het verenigingsleven heeft moeite om daarop in te spelen.’
Ondersteun je ook de lokale amateurkunstverenigingen?
‘Twenterand wordt ondersteund door een cultuurmakelaar. Ik denk nu vooral mee maar zou er graag meer aandacht aan geven. Hoe gaan we het binnenschoolse verbinden met het buitenschoolse? Ik ben voortdurend op zoek naar goede voorbeelden van waar dat lukt.’
En vind je die voorbeelden?
‘Zeker. We hebben vanuit de gemeentes Hellendoorn, Wierden, Raalte, Hof van Twente, Rijssen-Holten en Twenterand een netwerkoverleg van cultuurcoaches. We komen een keer in de 2,5 maand bij elkaar om elkaar te voeden. Het is een clubje van cultuurcoaches met een soortgelijke opdracht in vergelijkbare gemeentes. We vormen een klankbord voor elkaar en we vinden elkaar ook in de activiteiten waar overlap is.’
‘Zo hebben we gezamenlijk een speeddatemarkt georganiseerd om leerkrachten in contact te brengen met lokale culturele partners. En bieden we dit jaar gezamenlijk alle leerkrachten uit de zes gemeenten workshops aan over onder meer theater, creatief schrijven en procesgericht beeldend werken.’
Hoe ben je weer in Rijssen-Holten terecht gekomen?
‘In 2016 deed de (inmiddels nieuwe) SGP-wethouder van Rijssen-Holten een rondje langs de scholen. Die gaven aan mij terug te willen omdat ze behoefte hadden aan een centrale spin in het web. Ik kon terugkeren in mijn functie, nu in dienst van Stichting Viavie Welzijn. Met de veranderende doelstellingen gaat het vanaf 2019 niet alleen meer om het ondersteunen van het onderwijs maar om cultuur voor de totale samenleving toegankelijker te maken.’
Dat is dan wel even een opdracht erbij…
‘Zeker, maar het klopt bij waar we nu staan. De scholen doen inmiddels een groot deel zelf. Natuurlijk ben ik er waar ondersteuning nodig is maar ik krijg wat meer ruimte om naar de hele samenleving te kijken.’
Zetten jouw gemeenten in op meer fte met ingang van januari 2019?
‘Ja, en ze denken met de werkgevers na over hoe aan te sluiten bij het gemeentelijke beleid in het sociale domein; wat willen we en waar kan een combinatiefunctionaris een rol spelen? Dat straks duidelijk herkend wordt dat we dankzij deze regeling de ruimte krijgen om bij te gaan dragen aan belangrijke beleidslijnen en het behalen van maat-schappelijke doelen.’
Kun je dat toelichten?
‘Een muziek-, toneel- of kunstvereniging draagt bij aan een prettig leefbare gemeente waarin mensen elkaar weten te vinden en mensen zichzelf kunnen ontwikkelen. Een cultuurcoach moet weten wat er lokaal gebeurt aan kunst en cultuur en waar behoefte aan is. Kunst en cultuur als doel, maar ook als instrument om maatschappelijke doelen te bereiken. De cultuurcoach ondersteunt, verbindt en activeert. Het lijkt mij interessant om samen op te trekken met sportcoaches. Zij hebben al langer op dit vlak kunnen experimenteren.’
Wat zou een thema kunnen zijn waar je mee aan de slag gaat?
‘Eenzaamheidsbestrijding. Cultuur kan een instrument zijn om mensen te verbinden. Een culturele of creatieve activiteit overstijgt doelgroepen en leeftijdsgroepen. Actief of receptief: bijvoorbeeld samen naar een theatervoorstelling, schilderen of samen zingen. Drempels verlagen voor mensen door een structuur te bouwen.’
‘Mijn welzijnscollega’s hebben in beeld welke mensen kwetsbaar zijn. Zij zijn betrokken bij ouderen, jongeren en vluchtelingen en zien nu ook waar ze mijn netwerk kunnen gebruiken. Dat ze een muzikant laten komen die de achtergrondmuziek verzorgt, is mooi maar hem ook inzetten om mensen te inspireren om zelf muziek te gaan maken… dat voegen we nu toe.’
En wat zouden de nieuwe cultuurcoaches teweeg moeten brengen?
‘De gemeente heeft bij de aanvraag van meer fte’s wel meteen gezegd: als we sport- en cultuurcoaches een rol geven in het bereiken van doelen binnen het sociale domein dan moeten ze ook een toetsbare opdracht krijgen. Over welke indicatoren hebben we het dan?’
‘Het fijne is dat je niet zelf allerlei ingewikkelde meetinstrumenten hoeft te ontwikkelen maar dat je kunt aansluiten op dat wat er landelijk of provinciaal wordt ontwikkeld. Ik geloof dat we allemaal wel weten dat kunst en cultuur waardevol en belangrijk zijn. Daarbij moeten we echter aan de politiek en beleidmakers in de toekomst kunnen laten zien wat het effect is van ons werk.’
Reageer (je reactie verschijnt na goedkeuring, vanwege spam)