Vanuit het westen is het even reizen naar Nieuw-Buinen, het werkterrein Jacolien. De deuren van OBS De Poolster staan open en ik kan gemakkelijk binnenwandelen. Daar tref ik schooldirecteur Maria Hoving en Itie van den Berg van de operavereniging Frizarre. Terwijl Jacolien haar les afmaakt, vertellen Maria en Itie alvast over de meerwaarde van Mikado. Dat is het Japanse operaproject waar Jacolien en alle groepen van de school aan meedoen.

‘Dit is een ‘taal’-arm gebied waar hard gewerkt wordt’, legt Maria uit. ‘Veel kinderen komen het gebied niet uit en gaan dus bijvoorbeeld ook nooit naar een theater. Neem mijn vader. Hij woonde als kind in een klein huisje, moest vaak helpen op het land en is niet veel naar school geweest. Dat heb ik gemerkt in mijn opvoeding waar het taalaanbod beperkt was. Ik ben als kind ook nooit in een theater geweest. Het werd thuis wel gestimuleerd, maar er was gewoon geen geld.’ Itie herkent dat wel. ‘Als kind heb ik hunkerend voor de etalage van een muziekwinkel gestaan. Mijn eerste blokfluit kreeg ik echter pas toen ik op de pabo zat.’

Itie en Maria kennen elkaar van het Verteltassenproject, dat eerder op de school draaide. Dat project was vooral bedoeld om de taalontwikkeling van kinderen en de ouderparticipatie te stimuleren. Eén van de doelstellingen van de operavereniging is om opera dichter bij de mensen te brengen. Als actief lid wilde Itie daar wel aan meewerken.
Vanuit de provincie kreeg de vereniging de opdracht om iets te doen in een krimpgebied. Zo ontstond het contact met de school, en werd de voedingsbodem voor het project gelegd. Alle kinderen van de scholen werden erbij betrokken en alle facetten kwamen aan bod: grime, zang, decor, dans, kostuums, etc… En de leerlingen van groep 8 droegen, vanwege het ondernemend leren, de verantwoordelijkheid voor de productie en publiciteit.

Het overzicht houden en verschillende partijen bij elkaar brengen, daar komt het werk van de cultuurcoach in beeld. Jacolien bekijkt altijd wat de mogelijkheden zijn en coacht de betrokken partijen op organisatie. Haar drijfveer zijn de kinderen. ‘Die wil ik heel graag een kans bieden om op een podium te staan en hun talenten te laten zien.’ Bij het project Mikado zijn meer partijen betrokken dan alleen de school en de operavereniging. ‘We werken ook samen met de lokale muziekschool, K&C, zzp’ers voor het decor en dans, de bibliotheek, lokale media, gemeente, met Theater Geert Teis in Stadskanaal en natuurlijk ook de ouders en andere familie van de kinderen. Er is een enorme energie bij iedereen, we willen er echt samen iets moois van maken.’

Met de buurtsportcoaches heeft Jacolien geregeld contactmomenten. Zo is er een website waar alle naschoolse sport-, kunst- en cultuurevenementen op staan. ‘De sportcoaches inventariseren ook eens in de zoveel tijd op de scholen de wensen van de kinderen, bijvoorbeeld zwemmen of muziek. Ik heb ook inzage in de resultaten. En stel dat er voor een kind geen geld is dan kijken we of we het Jeugdfonds Sport & Cultuur kunnen inschakelen. Daar mag ik als intermediair ook aanvragen doen.’

Jacoliens kunstvakachtergrond komt haar goed van pas. ‘Het drijft mij toch wel. Op het gebied van muziek kan ik makkelijk beoordelen of iets werkt of niet. In de andere disciplines ben ik minder vaardig maar ik heb een breed netwerk waar ik op terug kan vallen. We spreken dezelfde taal en dat is fijn.’ Ze is dus niet perse de vakdocent of initiator van nieuwe projecten. Zodra er ergens ideeën leven, geeft Jacolien er een extra impuls aan of knoopt ze verschillende partijen aan elkaar.

‘Bij het operaproject lagen er wensen aan twee kanten. Dat is het moment dat je als cultuurcoach inspringt en kijkt hoe je het met elkaar kunt verbinden. Zo is het naschoolse muziekproject De Band in Borger-Odoorn ook ontstaan. Er lag een vraag van scholen die graag muziekles wilden en er lag een vraag van de muziekverenigingen die graag contact wilden met de scholen. Met steun van het Oranjefonds heb ik op verschillende locaties in de gemeente samenwerkingsverbanden opgezet waardoor kinderen nu een aantal muzieklessen onder schooltijd krijgen en zich na schooltijd verder kunnen ontwikkelen in de popband of het koor.’

‘Eigenaarschap is van belang. De cultuurcoach is niet de eigenaar van een project, maar denkt mee en luistert goed naar wat de partijen echt willen. Als coach werk ik altijd vraaggericht. Op deze school ligt het vizier op muziek, erfgoed en taal. Dan ga ik daar dus mee aan de slag. Dat zijn denk ik wel de belangrijkste competenties die een cultuur-coach moet hebben: goed kunnen luisteren en dat vertalen naar een coachende rol.’