Het culturele vuurtje ontvlamde zich bij Rick op z’n 15e, toen hij in een groep metalheads terecht kwam en basgitaar leerde spelen. Kunst en cultuur kregen pas echt z’n aandacht toen Rick als afgestudeerd cultureel maatschappelijk agoog zijn pijlen richtte op de culturele sector. ‘Een goede muzikant ben ik nooit geweest, ik was beter in alles wat erbij kwam kijken zoals dingen regelen en faciliteren.’

Na zijn afstuderen in 2014 ging Rick aan de slag bij het Centraal Or-gaan Opvang voor asielzoekers, waar hij nog altijd cultuurprojecten begeleidt. ‘Nederlands leren? Dan gaan we dus rappen en rijmen’, vertelt hij. Cultuur als bindmiddel dus voor het realiseren van andere doelen. En dat is ook iets waar hij als Cultuurcoach mee te maken heeft.

‘Klopt, dat wordt wel beter. Er was hier weinig aandacht voor cultuureducatie, daar heb ik zelf ook mee te maken gehad. Degene die mij basgitaar heeft leren spelen, deed dat er voor de lol bij. Een aantal burgers heeft zich tot op raadsniveau hardgemaakt voor cultuureducatie. Het resultaat is een klankbordgroep cultuur geworden. En ook in die tijd kwam de Cultuurcoach om de hoek kijken.’

‘Het was hier aanvankelijk heel receptief, scholen hadden ook geen eigenaarschap. Er moest wel wat veranderen toen het programma Cultuureducatie met Kwaliteit kwam. Er is meer verantwoordelijkheid voor de scholen gekomen: zij moeten budgetten beheren en bepalen wie er voor de klas staan. Ook stimuleer ik ze om vooral ook gebruik te maken van het lokale aanbod. Als de interesse van een kind op school wordt gewekt, moet het ook na schooltijd ergens terecht kunnen.’

‘Ik kom hier uit het dorp en ken veel mensen. Verder heb ik een oproep gedaan via krantenberichtjes en betaalde advertenties. Het heeft heel veel verschillende reacties opgeleverd en ik heb nu zo’n twintig cultuuraanbieders in de regio die met scholen willen samenwerken.’
‘Van de scholen verwacht ik een stukje eigenaarschap, dat ze goed kijken hoe die aanbieders kunnen aansluiten bij het curriculum. Zo kunnen ze zelfstandig aan de slag met de Stadsschouwburg Sittard en theatergezelschap Het Laagland.’

‘Ja, en dan richt ik me vooral op de verbinding met het verenigingsleven. Daar is nog wel een slag te slaan. Ook onderzoek ik wat er mogelijk is met de maatschappelijke stages. We hebben hier een jongerencentrum met rapstudio en een danszaal. Dus als de jeugd hier een rockfestival wil, dan ga ik ze helpen om hun cultuurbehoefte te realiseren.’

‘Dat staat voor komend jaar op de agenda, en dan met name het vormgeven van vraaggerichte verenigingsondersteuning. Sommige verenigingen vinden het bijvoorbeeld lastig om publiciteit te genereren voor hun evenementen. Ik kijk dan of ik ze kan faciliteren met workshops op dit vlak. Het staat nog heel erg in de kinderschoenen. Zodra de scholen echt eigenaar worden van hun cultuuronderwijs, krijg ik meer ruimte voor dit soort opdrachten.’

‘De link met welzijn is makkelijk omdat ik in dienst ben van een welzijnsstichting. Menswel heeft opbouwwerk, mantelzorg, vrijwilligerswerk en we begeleiden ook statushouders in de gemeente, sport en cultuur. Ook hebben we een combinatiefunctionaris sport, een aantal vakleerkrachten bewegen en ik ben dus de Cultuurcoach. En beheren we ook nog een aantal sportaccommodaties en eigen jongerencentra.’

‘Ouderen en vereenzaming is hier een thema, daar liggen al wat plannen voor. En ik heb ook ideeën voor een Jostiband light, waar verenigingen wat mij betreft ook een rol in gaan spelen. Zo vergroot je het maatschappelijk draagvlak. We hebben een activiteitenbudget voor ouderen en die willen echt niet alleen maar knutselen. Aan mij de taak om de synergie op te zoeken en het eilandengedoe te verminderen.’

‘Cultuur kan welzijn ondersteunen. Ik heb een project gedaan met minima, die onder schooltijd gratis lessen beeldend en muziek kregen. Tegen statushouders zeiden we dat ze die dag moesten komen voor een integratieles. Er waren hapjes, koffie en gratis muziekles. Zo legden we verbinding tussen de statushouders en de Nederlanders. Cultuur heeft een geweldige rol gespeeld bij de integratie en inclusie.’

‘We zitten samen in een team en hebben nauw overleg met de gemeente. Sport organiseert jaarlijks een zomersportweek. Daar wil ik met cultuur bij aanhaken met een mini co-creatie festivalletje. Maar ik ga geen activiteitenaanbod verzinnen zoals mijn sportcollega’s doen. Dat laat ik over aan de cultuuraanbieders.’

‘Ik gebruik vaak het model van de plancyclus: oriënteren, analyseren, plannen, uitvoeren, evalueren. In de oriëntatiefase gaat het om het helder krijgen van het probleem. De stip op de horizon bepaal ik dus niet zelf. Ik constateer dat er een hiaat is en bedenk hoe we dat zouden kunnen opvullen. Ik spar met anderen; houd mijn ideeën een paar keer tegen de lamp en kijk wat er gebeurt. Dat is ook goed voor het creëren van draagvlak.’

‘Omdat ik geen sparringpartners heb in de gemeente, organiseer ik co-werkdagen met cultuurcoaches en andere culturele partijen uit de omgeving. Dus ik ga af en toe naar Vaals of naar Margraten om te gluren bij de buren.’

‘Cultuur vertelt verhalen, slurpt je op, neemt je mee. De oude bard, de minstrelen; de maatschappij is op verhalen gebaseerd. En cultuur verbindt. De band waarin ik speelde in mijn jeugd, dat ging niet alleen over muziek maken maar ook om alles eromheen. Het elkaar wekelijks ontmoeten, het delen en steunen van elkaar, het magisch samenzijn en iets creëren met elkaar. Dat is mijn drijfveer.”